Menu

Thursday, 22 December 2011

Saturday, 17 December 2011

မဟာလူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒ၏ ေရေသာက္ျမစ္သံုးသြယ္ (အပိုင္း ၃)

by, Rawt Sa (facebook)

လူမ်ိဳးေပါင္းစံုေရာေႏွာေနထိုင္ေသာ တိုင္းျပည္တြင္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို တသီးပုဂၢလအခြင့္အေရး (Individual Rights) တစ္ခုတည္းျဖင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္၍ မျပည့္စံုႏုိင္ပါ။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား လူမ်ိဳးအလိုက္ခံစားထိုက္ေသာ စုေပါင္းအခြင့္အေရး (Collective Rights) မ်ားကိုလည္း ထည့္သြားအေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ တနည္းအားျဖင့္ ဆိုပါက__ ဒီမိုကေရစီ၏ အႏွစ္သာရထဲတြင္ တစ္သီးပုဂၢလအခြင့္အေရးသာမက တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား လူမ်ိဳးအလိုက္ခံစားထိုက္ေသာ စုေပါင္းအခြင့္အေရး (Collective right) ႏွင့္ ယင္း၏ အႏွစ္ခ်ဳပ္ျဖစ္ေသာ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္လည္း ပါ၀င္ေနပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လူမ်ိဳးေပါင္းစံုေရာေႏွာေနထိုင္ေသာ တိုင္းျပည္တြင္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို “အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေတာ္ ထူေထာင္ေရး” လမ္းစဥ္ျဖင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္၍ မရေပ။ တသီးပုဂၢလ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ စုေပါင္းအခြင့္အေရးမ်ား အပါအ၀င္ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကို အာမခံခ်က္ေပးႏိုင္ေသာ ျပည္ေထာင္စုစနစ္ျဖင့္သာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရပါမည္။

ပင္လံုညီလာခံတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ား ေမွ်ာ္မွန္းခဲ့ေသာ စနစ္မွာ ဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္ကို တစ္သီးပုဂၢလအခြင့္အေရးအရသာမက တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ စုေပါင္းအခြင့္အေရးျဖစ္သည့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ အရပါ အျပည့္အသ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္မည့္ စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စုစနစ္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးႏုသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကိုယ္တိုင္ေရးဆြဲခဲ့ေသာႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္းကို ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲ၍ ျပည္ေထာင္စုစနစ္ႏွင့္ တစ္ျပည္ေထာင္စနစ္ေရာေႏွာေသာ အတုအေယာင္ ျပည္ေထာင္စုကို ထူေထာင္သြားခဲ့သည္။ ဤနည္းျဖင့္ ဦးႏုသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကို ဖားတစ္ပိုင္း ငါးတစ္ပိုင္း အတုအေယာင္ ျပည္ေထာင္စုစနစ္ျဖင့္ ျပဌာန္းခဲ့သည္သာမက ဒီမိုကေရစီစနစ္ကိုလည္း ႏိုင္ငံေတာ္ထူေထာင္ေရးဟူေသာ “မဟာ လူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒ” ေဘာင္အတြင္းတြင္ လူအုပ္ၾကီး၀ါဒအျဖစ္ အၿမီးအေမာက္မတည့္ တပိုင္းတစျဖင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္က်င့္သံုးခဲ့ပါသည္။

ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို လူအုပ္ၾကီး၀ါဒအျဖစ္ တစ္သီးပုဂၢလအခြင့္ေရး(၀ါ) လူတစ္ဦးမဲတစ္ၿပားစနစ္မွ်ျဖင့္ ကြက္၍အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ဦးႏုသည္ ဗုဒၥဘာသာကို ႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာအျဖစ္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ တရား၀င္ဥပေဒျပဳ ျပဌာန္းႏိုင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အကယ္၍ ၁၉၄၇ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေသာ ျပည္ေထာင္စုသည္သာ စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စု စနစ္ျဖစ္ခဲ့ပါက ဦးႏုသည္ ထိုသို႔ ထင္တိုင္းၾကဲ၍ လုပ္ခ်င္တိုင္းလုပ္ခြင့္ရမည္မဟုတ္ပါ။ စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စုစနစ္အရ အထက္လႊတ္ေတာ္ (၀ါ) လူမ်ိဳးစုလႊတ္ေတာ္ သည္ ျပည္နယ္မ်ားက ဦးေရတူညီေသာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားျဖင့္ ေစလႊတ္ၾကရမည္ျဖစ္သျဖင့္ အကယ္၍ ႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာ ျပဌာန္းျခင္းဥပေဒၾကမ္းကို ေအာက္လႊတ္ေတာ္တြင္ ဦးႏုအႏိုင္ရသည္ဆိုဦးေတာ့ အထက္လႊတ္ေတာ္တြင္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏စုေပါင္းမဲျဖင့္ ဟန္႔တားႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ၁၉၄၇ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသည္ စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စုစနစ္မဟုတ္ပဲ အတုအေယာင္ ျပည္ေထာင္စုမွ်သာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အထက္လႊတ္ေတာ္ေခၚ လူမ်ိဳးစုလႊတ္ေတာ္တြင္လည္း ျပည္နယ္မ်ားက ဦးေရတူညီေသာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ေစလႊတ္ျခင္းမျပဳဘဲ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ေခၚ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ကဲ့သို႕ လူဦးေရအေပၚအေျခခံ၍ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ေစလႊတ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ အခြင့္အေရးကို အလွ်ဥ္းမွ် ကာကြယ္ေပးႏိုင္ျခင္း မရွိခဲ့ေခ်။

အမွန္စင္စစ္__ ျပည္ေထာင္စုစနစ္တြင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္သည္ တစ္သီးပုဂၢလအခြင့္အေရးကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေသာ လႊတ္ေတာ္ျဖစ္၍ အထက္လႊတ္ေတာ္ေခၚ လူမ်ိဳးစုလႊတ္ေတာ္သည္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ လူမ်ိဳးအလုိ္က္ခံစားထိုက္ေသာ စုေပါင္းအခြင့္အေရးျဖစ္သည့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကို အကာအကြယ္ေပးသည့္ လႊတ္ေတာ္ျဖစ္ရေပမည္။ သို႕ေသာ္ ၁၉၄၇ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၏ အားနည္းခ်က္မွာ __ အထက္လႊတ္ေတာ္ေခၚ လူမ်ိဳးစုလႊတ္ေတာ္သည္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ ကို္ယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကို အာမခံခ်က္ေပးသည့္ လႊတ္ေတာ္မဟုတ္ပဲ တစ္သီးပုဂၢလအခြင့္အေရးကိုသာ ထပ္ဆင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ လူဦးေရပို၍မ်ားျပားေသာ ဗမာ(ေခၚ) ျမန္မာတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ အခြင့္အေရးကို ႏွစ္ဆတိုး၍ ရရွိေစခဲ့ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၁၉၄၇ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ ဦးႏုက်င့္သံုးခဲ့ေသာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို “ဒီမိုကေရစီ ေျပာင္းျပန္၀ါဒ” အျဖစ္ ကခ်င္ႏိုင္ငံေရးသမား “ဇန္ထားရွင္” ကို တိုက္ခိုက္ေ၀ဖန္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

“ဒီမိုကေရစီ ေျပာင္းျပန္၀ါဒ” ကို အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေတာ္ထူေထာင္ေရးဦးတည္ခ်က္ျဖင့္ က်င့္သံုးခဲ့ေသာေၾကာင့္ ဦးႏုသည္ ဗုဒၥဘာသာကို ႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာအျဖစ္ ၁၉၆၁ခုႏွစ္တြင္ ျပဌာန္းႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ ဤနည္းျဖင့္ မဟာလူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒ၏ ေရေသာက္ျမစ္သံုးသြယ္ထဲမွ အေရးအၾကီးဆံုးေသာ “ႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာ” ကို ဥပေဒျဖင့္ ျပဌာန္းကာကြယ္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ ထိုသို႔ မဟာလူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္းေၾကာင့္ ဗုဒၥဘာသာ၀င္မဟုတ္ေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားထဲမွာ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕အစည္း (Kachin Independence Organization) ႏွင့္ ခ်င္း လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဦး (Chin Liberation Army) တို႕ကို ထူေထာင္၍ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရကို လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ ပုန္ကန္ခဲ့ျခင္းျဖင့္ ဆယ္ႏွစ္နီးပါးျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ျပည္တြင္းစစ္မီးကို ပို၍ အရွိန္အဟုန္ျပင္းစြာ ေတာက္ေလာင္ေစခဲ့ပါသည္။ ထိုမွ်သာမက ဦးႏုသည္ ဗုဒၥဘာသာကိုႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာအျဖစ္ ျပဌာန္းျခင္းကိုမေက်နပ္ၾကေသာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စုအေျခအေနကို စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စုစနစ္ျဖင့္ ျပန္လည္ျပဳျပင္မြမ္းမံ ျပဌာန္းရန္ ၾကိဳးပမ္းခ်က္ “Federal Movement” ၾကီး ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါသည္။ ထို ဖက္ဒရယ္လွဳပ္ရွားမႈၾကီးကို ဟန္႔တား၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေန၀င္းက ၁၉၆၂ တြင္ ႏိုင္င္ငံေတာ္အာဏာကို လက္နက္အားကိုးျဖင့္ သိမ္းပိုက္ခဲ့ပါသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီစနစ္သည္လည္း “ဦးႏု၏ မဟာလူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒအေျခခံ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေတာ္ တည္ေဆာက္ေရးစီးမံကိန္း”ႏွင့္ ယင္းေနာက္ဆက္တြဲ အမွားမ်ားေၾကာင့္ က်ဆံုးသြားရေလသည္။


ဗိုလ္ေန၀င္း၏ တစ္ပါတီအာဏာရွင္ စနစ္ႏွင့္ အမ်ိဳးသားစာေပ၀ါဒ

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေန၀င္းသည္ “ျပည္နယ္မ်ားညီညြတ္ေရးအဖြဲ႔” ဦးေဆာင္မွဳျဖင့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေပါင္းစံုပူးေပါင္းဆင္ႏြဲခဲ့ေသာ စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္ျပဳလုပ္တည္ေဆာက္ေရး “ဖက္ဒရယ္လွဳပ္ရွားမွဳ” ကို ဟန္႔တားရန္ဟူေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကို သိမ္းပိုက္ခဲ့သူျဖစ္ပါသည္။ “ဖက္ဒရယ္လွဳပ္ရွားမွႈ” ကို ဟန္႔တားျခင္းသည္ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံမ်ား ၏ ႏိုင္ငံေရးတန္းတူခြင့္ကိုသာမက တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ ယဥ္ေက်းမႈစာေပႏွင့္ ရိုးရာဓေလ့ထံုးစံမ်ား အပါအ၀င္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကိုပါ ရုတ္သိမ္းတားျမစ္ျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ လူမ်ိဳးအလိုက္ခံစားသင့္ေသာ စုေပါင္းအခြင့္အေရး (Collective Rights) ၏ အေခါင္အခ်ဳပ္ျဖစ္သည့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ (Self-determination) ကို ရုတ္သိမ္းျခင္းသည္ ထိုလူမ်ိဳးမ်ား၏ ျဖစ္တည္ျခင္း၀ိဥာဥ္ကို ဆြဲႏႈတ္ျခင္းႏွင့္ အတူတူပင္ျဖစ္ပါသည္။ ၀ိဥာဥ္ဆြဲႏုတ္သြားၿပီးေနာက္ ခႏၥာကိုယ္ မည္ကဲ့သို႔ အသက္ရွင္ရပ္တည္မည္နည္း။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းသည္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားကို ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကို ပိတ္ပင္ဟန္႔တားသည့္ ပဏာမေျခလွမ္း အေနျဖင့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ စာေပသင္ၾကားခြင့္၊ ေရးသားထုတ္ေ၀ခြင့္ႏွင့္္ လြတ္လပ္စြာျဖန္႔ခ်ီခြင့္အားလံုးကို ႐ုတ္သိမ္းခဲ့ပါသည္။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားမိမိတို႕ ဘာသာစကားေျပာဆိုသံုးစြဲျခင္းကိုမူ ပိတ္ပင္ျခင္းမရွိခဲ့ေပ။ သို႔ေသာ္ ဘာသာစကား၏ အသက္၀ိဥာဥ္ျဖစ္ေသာ “စာေပ” ကာကြယ္ ထိန္းသိမ္း ျမင့္တင္ေရးကိုမူ လံုး၀ဟန္႔တားပိတ္ပင္ခဲ့ပါသည္။ ထိုမွ်သာမက မဟာလူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒ၏ ေရေသာက္ျမစ္သံုးသြယ္ထဲမွ ဒုတိယရင္းျမစ္ျဖစ္ေသာ “ဘာသာစကား တစ္မ်ိဳးတည္း ရွိျခင္း” ကို ႏိုင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားမ်ားကို အသံုုးျပဳ၍ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ပါသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီ….


>>> (အပိုင္း ၄ ) >>>ဆက္မည္

*မွတ္ ခ်က္* Dr Lian H. Sakhong (B.A.,Hons, M.A , B.D, Ph.D) မွ ေရးသား တဲ့ (တိုင္းရင္းသားလူူူူူမ်ိဳးမ်ားအေရး ႏွင့္စစ္မွန္ေသာဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္) စာအုပ္ မွ ကူးယူတင္ျပျခင္းျဖစ္သည္။

မဟာလူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒ၏ ေရေသာက္ျမစ္သံုးသြယ္ (အပိုင္း ၂)

by, Rawt Sa (facebook)

... မတူဘဲ ေရွးျမန္မာမင္းမ်ား၏ လုပ္ရပ္ႏွင့္ပိုတူညီခဲ့ေၾကာင္း သမိုင္းပညာရွင္အခ်ိဳ႕က ေထာက္ျပေ၀ဖန္ခဲ့ၾကသည္။

ေရွးျမန္မာမင္းမ်ားသည္ ၄င္းတို႔သိမ္းပိုက္အုပ္စိုးေသာ နယ္ေျမတိုင္းတြင္ ဘုရားတည္၍ ေစတီပုထိုးမ်ား တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ အစဥ္အလာရွိခဲ့ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘုရားတည္ျခင္းႏွင့္ ေစတီေတာ္မ်ားတည္ ေဆာက္ ျခင္းသည္ “ဗုဒၥဘာသာ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား” ၏ သက္ဦး ဆံပိုင္ ရွင္ဘုရင္ႀကီးမ်ား အတြက္ အင္မတန္အေရး ၾကီး လွေပသည္။

ေစတီေတာ္မ်ားကို တည္ေဆာက္လွဴဒါန္းျခင္းသည္ သာမန္ဘာသာေရးကိစၥတစ္ရပ္မွ်သာ မဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံေရးအရလည္း အေရးၾကီးလွပါသည္။ ေစတီတစ္ဆူကို တည္ေဆာက္ကိုးကြယ္ျခင္းသည္ ယံုၾကည္သူတို႕၏ ဖူးေမွ်ာ္ကိုးကြယ္ရာ သာသနာအေဆာက္အဦးျဖစ္သည့္အျပင္ ထိုေစတီေတာ္ကို လွဴဒါန္းတည္ေဆာက္ခဲ့သူ ဒကာရွင္မင္းတရားႀကီး၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈနယ္ပယ္ကို ေဖာ္ညႊန္းသည့္ ႏိုင္ငံေရးျပယုဂ္ တစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါသည္။

ဥပမာတစ္ခုအေနျဖင့္__မင္းတုန္းမင္းေခတ္က က်င္းပခဲ့ေသာ ပဥၥမသံဃာယနတင္ပြဲကို ျပလိုပါသည္။ ထိုအခ်ိန္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕အပါအ၀င္ ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၁၈၅၂ အဂၤလိပ္ျမန္မာစစ္ပြဲအရ အဂၤလိပ္လက္ထဲ သို႔ က်ေရာက္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ မင္းတုန္းမင္းႀကီးသည္ ပဥၥသံဃာယနာတင္ပြဲကို မႏၱေလးေနျပည္ေတာ္ၾကီးတြင္ က်င္းပခဲ့ၿပီးေနာက္ သံဃာယနာတင္ပြဲ ေအာင္ပြဲအထိမ္းအမွတ္ျဖင့္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ရွိ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ႀကီးတြင္ ထီးေတာ္တင္ပြဲၾကီးပါ ဆက္လက္ က်င္းပခဲ့သည္။

မင္းတုန္းမင္းအေနျဖင့္ ၄င္းအုပ္ခ်ဳပ္မင္းလုပ္ေနေသာ မႏၱေလးေနျပည္ေတာ္ၾကီးတြင္ သံဃာယနာတင္ ပြဲ က်င္းပျခင္းကိ ဘာသာေရးကိစၥတစ္ရပ္ဟု ေခၚဆိုႏိုင္မည္ျဖစ္ပါေသာ္လည္း ၿဗိတိသွ်လက္ထဲက် ေရာက္ေန ေသာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ရွိ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ၾကီးတြင္ ထီးေတာ္တင္ျခင္းမွာမူ သာမန္ဘာသာေရးကိစၥတစ္ရပ္ မဟုတ္ ေတာ့ေပ။ ႏို္င္ငံေရးအရ မ်ားစြာအဓိပါယ္ရွိေပသည္။ မင္းတုန္းမင္းၾကီးက ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ၾကီးတြင္ ထီးေတာ္ တင္ျခင္းအားျဖင့္ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳးမ်ား၏ ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံ သိမ္းပိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းကို အသိအမွတ္မျပဳေၾကာင္း အစဥ္အလာၾကီးမားလွေသာ ဗုဒၥဘာသ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားကို ထံုးတမ္းအစဥ္အလာအရ ျပသခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ဦးႏုသည္ ဆဌသံဃာယနထီးေတာ္တင္ပြဲကို က်င္းပေသာအားျဖင့္ မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္က တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ ပဥၥသံဃာယနတင္ပြဲႏွင့္ ဗုဒၥဘာသာ ျမန္မာလူမ်ိဳး၏ သမိုင္းေၾကာင္ဆက္စပ္မႈကို ျပခဲ့ပါသည္။ ထို႔အျပင္ ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနီစနစ္ေၾကာင့္ ျပတ္ေတာက္သြားခဲ့ေသာ ဗုဒၥဘာသာ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား၏ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေတာ္ကို လြတ္လပ္ေရးအသီးအပြင့္ေၾကာင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္းျပသခဲ့ျခင္းလည္း ျဖစ္ပါသည္။

လြတ္လပ္ေရး ဆုေတာင္းျပည့္ဘုရား

ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနီေခတ္မတိုင္မီကာလအထိ သမိုင္းအဆက္ဆက္ သီးျခားလြတ္လပ္စြာ ေနထိုင္ခဲ့ၾကေသာ ကၽြႏု္ပ္ တို႔ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ၁၉၄၇ခုႏွစ္တြင္ မိမိတို႕ကိုယ္တိုင္ပါ၀င္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ေသာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္အရ ဤတိုင္းျပည္၏ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံအျဖစ္ ပါ၀င္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ၿဗိတိသွ်အစိုးရက ခ်င္းျပည္ကို ျမန္မာမင္းမ်ား၏ ပိုင္နက္နယ္ေျမအျဖစ္ ျမန္မာမင္းမ်ားႏွင့္အတူ သိမ္းပိုက္ ခဲ့ ျခင္း မဟုတ္ေပ။ သီးျခားလြတ္လပ္ေသာ လူမ်ိဳးမ်ားအျဖစ္ သီးျခားစီ သိမ္းပိုက္ခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သီေပါမင္းပါေတာ္မူၿပီးေနာက္ ျမန္မာမင္းတို႔၏ ပိုင္နက္အားလံုးကို ၿဗိတိသွ်အစိုးရက သိမ္းပိုက္ၿပီးေနာက္ ကၽြႏု္ုပ္တို႔ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ဆယ္စုႏွစ္တစ္ႏွစ္ၾကာမွ် မိမိတုိ႕၏ အမ်ိဳးသားလြတ္လပ္ ေရးကို ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ၿဗိတိသွ်အစိုးရက သံုးၾကိမ္သံုးခါတိုင္တိုင္ သီးျခားစစ္ဆင္ႏြဲၿပီးမွသာ ၁၈၉၆ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ခ်င္းျပည္ကို ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီအျဖစ္ သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ကိုလိုနီေခတ္မတိုင္ခင္ကတည္းက ခ်င္းျပည္ ကို မည္သည့္ျမန္မာမင္းမွ မသိမ္းပိုက္၊ မအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ဖူးေသာေၾကာင့္ ျမန္မာမင္းတို႔၏ ဗုဒၥဘာသာ အစဥ္အလာအရ စိုက္ထူထားေလ့ရွိေသာ နယ္ျခားမွတ္တိုင္ ေစတီပုထိုးမ်ားႏွင့္ ဘုရားတစ္ဆူမွ် ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ မရွိခဲ့ေပ။ ထိုအခ်က္ကို ဦးႏုက ေကာင္းစြာ သတိျပဳမိဟန္တူပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ခ်င္းလူမ်ိုးမ်ား ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႕၀င္ျဖစ္လာခဲ့ၿပီးေနာက္ ခ်င္းျပည္(ထိုစဥ္ကအေခၚ ခ်င္း၀ိေဒသတိုင္း) ၿမိဳ႕ေတာ္ဖလမ္းၿမိဳ႕တြင္ ေစတီတစ္ဆူကို ျပည္ေထာင္စုဘ႑ာေငြထဲမွ အကုန္အက်ခံ၍ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးႏုက စိုက္ထူေပးခဲ့ပါသည္။ ေရွးျမန္မာမင္းမ်ား တစ္ႀကိမ္တစ္ခါမွ် မအုပ္ခ်ဳပ္ မသိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့ေသာ ခ်င္းျပည္နယ္ကို လြတ္လပ္ေရးေက်းဇူးေၾကာင့္ အုပ္ခ်ဳပ္သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့ၿပီဟု ဦႏုက ေအာက္ေမ့ဟန္တူပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေစတီေတာ္၏ အမည္ကို “လြတ္လပ္ေရးဆုေတာင္းျပည့္ဘုရား” ဟုမွည့္ေခၚသြားပါသည္။

ဦးႏု၏ ေပၚလစီႏ်င့္ လုပ္ရပ္မ်ားကို ေလ့လာဆန္းစစ္ၾကည့္ပါက ႏိုင္ငံေတာ္ ဘ႑ာေငြကို အကုန္အက်ခံ၍ ဆဌသံဃာယနတင္ပြဲက်င္းပျခင္းႏွင့္ ကမ ၻာေအးေစတီေတာ္တည္ေဆာက္ျခင္းတို႔ကို “ဘာသာေရးသက္သက္ပါ” ဟု ဆိုႏိုင္ေသာ္ျငားလည္း ဗုဒၥဘာသာ၀င္မဟုတ္ေသာ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ား၏ ျမိဳ႕ေတာ္တြင္ လြတ္လပ္ေရးဆုေတာင္းျပည့္ဘုရားတည္ေဆာက္ျခင္းကို ဘာသာေရးသက္သက္ဟု ေခၚဆိုႏိုင္မည္မဟုတ္။ ယင္းသည္ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ား မိမိ၏ သေဘာဆႏၵအေလွ်ာက္ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႕၀င္ျဖစ္လာခဲ့ျခင္းကို ျမန္မာႏိုင္ငံေရးသမားတစ္ခ်ိဳ႕က မ်က္လွည့္ျပေစာ္ကားျခင္းႏွင့္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို သစၥာေဖာက္ျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။

ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားအေနျဖင့္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားကို အျခားျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႕၀င္ ညီေနာင္တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား တစ္မ်ိဳးအျဖစ္လည္းေကာင္း ဗုဒၥဘာသာကို ျမင့္ျမတ္ေသာ အျခားသာသနာေတာ္တစ္ခုအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳပါေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေရးသမားတစ္ခ်ိဳ႕က ဘာသာေရးကို ႏိုင္ငံေရးအတြက္ အလြဲသံုးစား လုပ္၍ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားအေပၚ အႏိုင္က်င့္ေစာ္ကားျခင္းကိုမူ ခ်င္းသမို္င္းက နည္းနည္းမွ် သည္းခံခြင့္လႊတ္လိမ့္မည္မဟုတ္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ လြတ္လပ္ေရးဆုေတာင္းျပည့္ဘုရားသည္ ဗုဒၥဘာသာကို ႏိုင္ငံေရးအတြက္ အလြဲသံုးစားလုပ္ေသာ ဗမာႏိုင္ငံေရးသမားတစ္ခ်ိဳ႕၏ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားအေပၚ အႏိုင္က်င့္ေစာ္ကားမႈျပယုဂ္အျဖစ္လည္းေကာင္း ၊ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုအေပၚသစၥာေဖာက္မႈသေကၤတ အျဖစ္လည္းေကာင္း ယေန႔ခ်င္းျပည္တြင္ ရင္နာဖြယ္ရာ ရပ္တည္ေနပါေတာ့သည္။

ဦးႏု၏ ဒီမိုကေရစီ ေျပာင္းျပန္၀ါဒ

ဦးႏုသည္ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီ ေနရာတြင္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ရာထူးကို ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူျဖစ္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ သူ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္သက္တမ္းတစ္ခုလံုး၏ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို ေလ့လာသံုးသပ္ၾကည့္ပါက သူ႔လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားသည္ “အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေတာ္ထူေထာင္ေရး” ဟူေသာ ေဘာင္ကို မေက်ာ္ခဲ့ေပ။ ထို႕ေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကိုလည္း အျပည့္အ၀မက်င့္သံုးႏိုင္ခဲ့ေပ။ “အမ်ိဳးသားႏို္င္ငံေတာ္တည္ေထာင္ေရးလမ္းစဥ္” သည္ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးတည္းရွိေသာ တိုင္းျပည္မ်ားတြင္သာ က်င့္သံုးေသာ စနစ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ “အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေတာ္ ထူေထာင္ေရး” ဟူေသာ ေဘာင္အတြင္း ဒီမိုကေရစီစနစ္ကုိက်င့္သံုးအေကာင္အထည္ေဖာ္ပါက တစ္သီးပုဂၢလအခြင့္အေရးမ်ား (individual rights) ကိုသာ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေပါင္းစံု ေရာေႏွာေနထိုင္ေသာ တိုင္းျပည္တြင္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို တစ္သီးပုဂၢလအခြင့္အေရးတစ္ခုတည္းျဖင့္ေဖာ္ေဆာင္ပါက ဒီမိုကေရစီစနစ္သည္ လူအုပ္ၾကီး၀ါဒျဖစ္သြားၿပီး လူမ်ားစုက လူနည္းစုကို ထင္တိုင္း အႏိုင္က်င့္ေစာ္ကားေသာစနစ္ (Tyranny Majority) ျဖစ္သြားႏိုင္ပါသည္။

>>> (အပိုင္း ၃ ) >>>ဆက္ရန္

*မွတ္ ခ်က္* Dr Lian H. Sakhong (B.A.,Hons, M.A , B.D, Ph.D) မွ ေရးသား တဲ့ (တိုင္းရင္းသားလူူူူူမ်ိဳးမ်ားအေရး ႏွင့္စစ္မွန္ေသာဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္) စာအုပ္ မွ ကူးယူတင္ျပျခင္းျဖစ္သည္။

မဟာလူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒ၏ ေရေသာက္ျမစ္သံုးသြယ္ (အပိုင္း ၁)

by, Rawt Sa (facebook)

“ေျမျမိဳ၍ လူမ်ိဳးမေပ်ာက္၊ လူၿမိဳ၍သာ လူမ်ိဳးေပ်ာက္သည္” ဟူေသာ စကားရွိပါသည္။ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးက အျခား လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးကို ၀ါးမ်ိဳသြားသည္ဟု ဆိုရာ၌ __ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး၏ ဘာသာစကား၊ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ဓေလ့ထံုးတမ္းအစဥ္အလာမ်ားသာမက ထိုလူမ်ိဳး၏ အမ်ိဳးသားလကၡဏာမ်ားကိုပါ အျခားလူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးက ၀ါးမ်ိဳလႊမ္းမိုးျခင္းကို ဆိုလိုပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ မဟာလူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒီမ်ားက အျခားလူမ်ိဳးမ်ားကို လႊမ္းမိုး၀ါးမ်ိဳရာ၌ အသံုးၿပဳေလ့ရွိေသာ အထက္ျမတ္ဆံုးလက္နက္မွာ__ ယဥ္ေက်းမႈ၏ အရင္းအျမစ္မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ဘာသာစကားႏွင့္ ဘာသာတရားတို႔ကို ၀ါးမ်ိဳလႊမ္းမိုး ဖ်က္ဆီးျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရမည္ျဖစ္ပါသည္။

လူမ်ိဳးေပါင္းစံုေရာေႏွာေနထိုင္ေသာ တိုင္းျပည္တစ္ခုတြင္ “အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေတာ္ ထူေထာင္ေရး” လမ္းစဥ္ကို က်င့္သံုးျခင္းသည္ မဟာလူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒီမ်ားက အျခားလူမ်ိဳးငယ္မ်ားကို “အမ်ိဳး၊ ဘာသာ ၊ သာသနာ” တည္းဟူေသာ မဟာလူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒီ၏ ေရေသာက္ျမစ္သံုးသြယ္ျဖင့္ လႊမ္းမိုးရန္ ျပင္ဆင္ေနျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ လူမ်ိဴးစံု ေရာေႏွာေနထိုင္ေသာ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္ “အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံထူေထာင္ေရး” လမ္းစဥ္ျဖင့္ __ ျပည္ေထာင္စုအတြင္းရွိ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား အားလံုး ျမန္မာလူမ်ိဳးျဖစ္သြားေရး၊ ျမန္မာစကးတစ္မ်ိဳးတည္းကိုသာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ တစ္ခုတည္းေသာ တရား၀င္ရံုးသံုးဘာသာစကားအျဖစ္ သတ္မွတ္ျပဌာန္းေရးႏွင့္ ဗုဒၥဘာသာကို ႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာအျဖစ္ ျပဌာန္းေရးအတြက္ ၾကိဳးပမ္းခ်က္မ်ားသည္ မဟာလူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒီမ်ားက အျခားတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားကို လူမ်ိဳးေရးအရ ၀ါးမ်ိဳလႊမ္းမိုးေရး (Ethnic Cleamsing) ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမွဳ သုတ္သင္ရွင္းလင္းေရး (Cultural Genocide) မ်ားပင္ ျဖစ္ပါသည္။


ဦးႏု အမွားေလာ??

လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ “ ျပည္ေထာင္စုစနစ္”မွ ေသြဖီ၍ တျပည္ေထာင္စနစ္ျဖင့္ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေတာ္ ထူေထာင္ေရးလမ္းစဥ္ကို စတင္ အေကင္အထည္ေဖာ္သူမွာ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု ပင္ျဖစ္ပါသည္။

ဦးႏုအေနျဖင့္ __ အမ်ဳိးသားႏိုင္ငံေတာ္ ထူေထာင္ေရးလမ္းစဥ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာ၌ အမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ သာသနာတည္းဟူေသာ မဟာလူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒ၏ ေရေသာက္ျမစ္ သံုးသြယ္ထဲမွ “သာသနာ” ကို ဦးစားေပးေရြးခ်ယ္ခဲ့ပါသည္။ ယင္းသည္ ဦးႏု၏ ႏိုင္ငံေရး လိမၼာပါးနပ္ျခင္းတစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ ယဥ္ေက်းမွဳအရ လႊမ္းမိုးရန္ “သာသနာ” ကို ေရြးခ်ယ္ျခင္းသည္ မဟာလူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒ ႐ႈေထာင့္မွ ၾကည့္လွ်င္ အင္မတန္ထိေရာက္ေသာ ႏိုင္ငံေရးဗ်ဴဟာတစ္ရပ္ ျဖစ္ပါသည္။

ထို႕ေၾကာင့္ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီး၏ စစ္ေဘးစစ္ဒဏ္ကို အျပင္းအထန္ခံစားခဲ့၍ လြတ္လပ္စ တိုင္းျပည္၏ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးအတြက္ ေငြေၾကးအရင္းအႏွီး အထူးလိုအပ္ေသာ အခ်ိန္တြင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ေျခာက္သန္းေက်ာ္ (ယခု ေငြေၾကးတန္ဖိုးႏႈန္းအရ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္းေျခာက္ဆယ္နီးပါးႏွင့္ ညီမွ်သည္) အကုန္အက်ခံ၍ ဆဌမ သံဃာယနာ တင္ပြဲကို ၁၉၅၃ ခုႏွစ္တြင္ က်င္းပၿပီး ကမၻာေအးေစတီေတာ္ၾကီးကိုလည္း တည္ေဆာက္ခဲ့ေပသည္။ ထိုမွ်၌ မရပ္ေသး၊ ၁၉၆၁ခုႏွစ္တြင္ ဗုဒၥဘာသာကို ႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာအျဖစ္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ ျပဌာန္းအတည္ျပဳခဲ့ပါသည္။

ဘုရားႏွင့္ ေစတီ (သို႕) ေရွးျမန္မာမင္းမ်ား၏ နယ္ျခားမွတ္တိုင္

ဦးႏုသည္ ၎၏ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေတာ္ တည္ေဆာက္ေရးလမ္းစဥ္ကို “သာသနာ” ဟူေသာ ေဘာင္အတြင္း အေျခစိုက္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ သူ႕လုပ္ရပ္တစ္ခ်ိဳ႕သည္ ပါလီမန္ ဒီမိုကေရစီစနစ္တြင္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ရာထူးကို ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူတစ္ဦး၏ လုပ္ရပ္မ်ားႏွင့္ …

>>> (အပိုင္း ၂ ) >>>ဆက္ရန္

*မွတ္ ခ်က္* Dr Lian H. Sakhong (B.A.,Hons, M.A , B.D, Ph.D) မွ ေရးသား တဲ့ (တိုင္းရင္းသားလူူူူူမ်ိဳးမ်ားအေရး ႏွင့္စစ္မွန္ေသာဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္) စာအုပ္ မွ ကူးယူတင္ျပျခင္းျဖစ္သည္။

ကခ်င္ အမ်ဳိးသားတို႔ သမိုင္းကဗၺည္း တင္သင့္ၿပီ

by, Rawt Sa (facebook)

ႏိုင္ငံေတာ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ (USDP) ေခါင္းေဆာင္ ဦးသိန္းစိန္က “ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔ (KIO) ကို အေရွ႕ေတာင္အာရွ အာဆီယံ (Association of South East Asian Nations) မွာ စံျပအေနနဲ႔ ရွင္းပစ္မယ္” ဟု ၿခိမ္းေျခာက္....

ႏိုင္ငံေတာ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ (USDP) ေခါင္းေဆာင္ ဦးသိန္းစိန္က “ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔ (KIO) ကို အေရွ႕ေတာင္အာရွ အာဆီယံ (Association of South East Asian Nations) မွာ စံျပအေနနဲ႔ ရွင္းပစ္မယ္” ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ ေျပာဆိုခဲ့ျခင္းသည္ မီးခဲျပာဖံုးျဖစ္ေနေသာ ကခ်င္တမ်ိဳးသားလံုးအား တပ္လွန္႔လိုက္ေသာ “တံပိုးမႈတ္သံ” ပင္ျဖစ္ေနသည္။ ထိုတံပိုးသံအား သတိမမူ ဂူ မျမင္ဘဲေနပါက ကခ်င္လူထု တရပ္လံုးကို ေသမင္းေခၚသံအျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲသြားေစလိမ့္မည္။



ယခုလ စက္တင္ဘာလဆန္းပိုင္းတြင္ ဦးသိန္းစိန္သည္ ၎တို႔သစၥာခံ ပန္၀ါအေျခစိုက္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႔ (ယခင္ ကခ်င္ ဒီမိုကေရစီသစ္ တပ္မေတာ္ (NDA-K)) ႏွင့္ လ၀ါယန္အေျခစိုက္ျပည္သူ႔စစ္အဖြဲ႔ (ယခင္ KIO ခြဲထြက္ ဗုိလ္မွဴးႀကီး လဆန္ေအာင္၀ါ) တုိ႔အဖြဲ႔ကို ေတြ႔ဆံုခဲ့စဥ္ ၿခိမ္းေျခာက္ေျပာဆိုမႈသည္ ၎တို႔ကို သတိေပးျခင္းသာမက ကခ်င္တစ္မ်ိဳးသားလံုးအား ၿခိမ္းေျခာက္ လိုက္ျခင္းျဖင့္ စိန္ေခၚလိုက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။





ထိုေျပာဆုိမႈက ကခ်င္လူမ်ိဳးတို႔ သားစဥ္ေျမးဆက္ ေနာင္လာ ေနာက္သားမ်ား အတြက္ အေလးအနက္ထား ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ကာ ရပ္တည္ ရွင္သန္ သြားရန္ အခ်ိန္က်ေရာက္လာၿပီျဖစ္သည္။



ထို႔အျပင္ ဤအခ်က္က စစ္အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္သည့္ေခတ္အဆက္ဆက္ က်င့္သံုး လာသည့္ တိုင္းရင္းသားေခ်မႈန္းေရးေပၚလစီကို ထုတ္ေဖာ္ ျပသ လုိက္ျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။ စစ္မွန္ေသာျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ရန္ ကမ္းလွမ္းသည့္ ၾသဂုတ္ ၃၀ ရက္ထုတ္ KIO ထုတ္ျပန္ ခ်က္ကို စစ္အစိုးရက လံုး၀ပယ္ခ်ကာ ကခ်င္ တိုင္းရင္းသား ေခ်မႈန္းေရးကိုသာ လူသိရွင္ၾကား ေႂကြးေၾကာ္လိုက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။



စစ္အစိုးရအေနျဖင့္ KIO အဖြဲ႔ လက္နက္ မခ်ျခင္းေၾကာင့္ ၎တို႔ၾသဇာခံအျဖစ္ သိမ္းက်ဳံးႏုိင္ျခင္း မရွိသည့္အတြက္ အၿပီးတိုင္ေခ်မႈန္းပစ္ ရမည္္ဟူေသာ ၎တို႔အျမင္မွာ မွားယြင္းမႈႀကီးတခုျဖစ္ေနသည္။



အမွန္ျမင္သင့္သည္မွာ အဘယ္ေၾကာင့္ KIO လက္နက္ကိုင္ထားရသနည္းဟူေသာ အခ်က္သာျဖစ္သည္။ KIO ေၾကညာခ်က္သည္ KIO အတြက္ေလာ။ ကခ်င္လူမ်ိဳးအတြက္ေလာ။ သို႔မဟုတ္ ျပည္ေထာင္စုတစ္ခုလံုးအတြက္ေလာ။ ဤအခ်က္မ်ားကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားရန္ လိုအပ္သည္။



ကခ်င္သည္ ျမန္မာ၏ရန္သူမဟုတ္ပါ

ေရွးပေ၀သဏီမွ ယေန႔အထိ ကခ်င္တို႔သည္ မည္သူ႔ရန္သူမွ မဟုတ္ပါ။ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးမရခင္ ပထမ ကမာၻစစ္ႏွင့္ ဒုတိယကမာၻစစ္တို႔တြင္ ကခ်င္အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ မဟာမိတ္ဖက္မွရပ္တည္ကာ (၁၀၁ ေလး၀ီးစ္တပ္ (Lewis)) ႏွင့္ အေမရိကန္ ရိ္န္းဂ်ားစ္တပ္ (American Rangers) တပ္သားမ်ားအေနျဖင့္) ကူညီတိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္တို႔ကို ယခုအထက္ ျမန္မာျပည္မွ ေမာင္းထုတ္ရာတြင္ အဓိက အခန္းက႑မွပါ၀င္ခဲ့သည္။ လြတ္လပ္ေရးေတာင္းဆိုခဲ့စဥ္က ဗမာေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ႏွင့္အတူ ကခ်င္အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္မ်ား ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ႀကီး (Union of Burma) ေပၚထြန္းလာေရး အတြက္ ပါ၀င္ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္။



ဗမာေခါင္းေဆာင္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးႏု၏ ပါလီမန္အစိုးရကာလ ကရင္ေတာ္လွန္ေရးကိုတိုက္ခိုက္ေခ်မႈန္းကာ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ကယ္တင္ ခဲ့သည္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္တြင္လည္း ကခ်င္အမ်ိဳးသားမ်ား (ျပင္ဦးလြင္စစ္တကၠသို္လ္ေက်ာင္းအုပ္အျဖစ္ ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီး အယ္လ္ခြန္ေနာင္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းတုိင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္ တိုင္းမွဴးမ်ားအျဖစ္ တုိင္းမွဴးလဘန္လ၊ တိုင္းမွဴး အယ္လ္ကမ္ဖန္ စသည္ျဖင့္) ႏိုင္ငံ့တာ၀န္ကို ေက်ပြန္ေအာင္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၾကသည့္ သမိုင္းအေထာက္အထားမ်ား ရွိေနသည္။



သို႔ေသာ္ ဗမာလူမ်ဳိးအမ်ားစု ေခါင္းေဆာင္သည့္ ျမန္မာစစ္အစိုးရအာဏာရွင္မ်ားက ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ားကို ရန္သူသဖြယ္ သေဘာထား ဆက္ဆံေျပာဆိုေနျခင္းသည္ ယခင္သမိုင္းေနာက္ခံကို မ်က္ကြယ္ျပဳေနျခင္းျဖစ္ၿပီး စိတ္မခ်မ္းေျမ့ဖြယ္ ျဖစ္ေစသည္မွာ အမွန္ပင္ ျဖစ္သည္။

စစ္မွန္ေသာျပည္ေထာင္စုစနစ္ အစားထိုး လူမ်ိဳးႀကီး၀ါဒ က်င့္သံုးျခင္း

လြတ္လပ္ေရးရခ်ိန္မွ ယခုအခ်ိန္ထိ ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကိုဆုပ္္ကိုင္ထားသည့္ ဗမာစစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ အာဏာရွင္စနစ္၊ လူမ်ိဳးႀကီး၀ါဒ၊ ဗုဒၶဘာသာသြတ္သြင္းျခင္း၀ါဒ သံုးခုျဖင့္ ခရစ္ယာန္ဘာသာကိုးကြယ္ ယံုၾကည္သည့္ ကခ်င္တိုင္းရင္းသားမ်ားကို ဖိႏွိပ္ထားသည္။



“KIO အား အာဆီယံတြင္စံျပအျဖစ္ ပထမဆံုးေခ်မႈန္းမည္” ဟုႀကံဳး၀ါးေျပာဆိုခဲ့ေသာ ဗမာေခါင္းေဆာင္ သိန္းစိန္၏ ဆိုလိုရင္းသည္-



(၁) စစ္မွန္ေသာဒီမိုကေရစီကို မလိုလားျခင္း-

(၂) စစ္မွန္ေသာျပည္ေထာင္စု ျဖစ္ေပၚလာေရးကို မလိုလားျခင္း-

(၃) ျပည္ေထာင္စု (Union of Burma) အစ သမိုင္း၀င္ ၁၉၄၇ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၂ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ကို ဖ်က္ဆီးျခင္း-

(၄) စစ္မွန္ေသာျပည္ေထာင္စုျပန္လည္ထူေထာင္ေရးကို လိုလားေသာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ

႔အားလံုးကို ရန္သူအျဖစ္သတ္မွတ္ျခင္း-

(၅) ျပည္တြင္းျပည္ပ ဒီမိုကေရစီလိုလားသူမ်ားကို ရန္သူအျဖစ္သတ္မွတ္ျခင္း-

(၆) ပင္လံုစာခ်ဳပ္အတိုင္း စစ္မွန္ေသာျပည္ေထာင္စုကို လိုလားေသာ ကခ်င္တုိင္းရင္းသားမ်ားကို ရန္သူအျဖစ္သတ္မွတ္ျခင္း-

(၇) ဒီမိုကေရစီအေရၿခံဳ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ဆက္တည္ေဆာက္ျခင္း-

(၈) ျပည္ေထာင္စု စိတ္ဓာတ္အျပည့္ျဖင့္ စစ္မွန္ေသာဒီမိုကေရစီထူေထာင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းေသာ KIO သည္ ပထမဆံုး ေခ်မႈန္းပစ္ရန္ ရန္သူအျဖစ္ ဦးတည္လာျခင္း-

(၉) အာဏာရွင္စနစ္ခိုင္ၿမဲေရး၀ါဒ၊ ဗမာလူမ်ိဳးႀကီးစိုးေရး၀ါဒ၊ ဗုဒၶဘာသာသြတ္သြင္းေရး၀ါဒတို႔ကို ဆက္က်င့္သံုးရန္

တို႔ျဖစ္သည္။



ၿပီးခဲ့သည့္ ၾသဂုတ္လ ၃၀ ရက္က KIO ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခ်က္ကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ၎တို႔သည္ ဒီမိုကေရစီျပည့္၀သည့္ စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ ေပၚထြန္းလာေရးအတြက္ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းေနသူမ်ားသာျဖစ္သည္ကို ေဖာ္ညြန္းေနသည္။ ထို႔အတူ ယခုအခါ ကခ်င္လူထုေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားေသာ္လည္းေကာင္း ေမွ်ာ္လင့္ေသာ ပန္းတိုင္မွာ KIO ၏ေၾကျငာ ခ်က္ႏွင့္ ထပ္တူျဖစ္ေနသည္။ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ အဆင့္အတန္းခြဲျခားမႈမရွိဘဲ တစ္ျပည္ေထာင္သားမ်ားအားလံုးသည္ စစ္မွန္ေသာဒီမိုကေရစီျပည္ေထာင္စုႀကီးကို လိုခ်င္ေတာင့္တ ေနၾကသူမ်ားသာျဖစ္သည္။



အလားတူပင္ ျပည္တြင္းမွ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္း၊ လက္နက္မဲ့ အဖြဲ႔အစည္းအားလံုး၏ “ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္” ႏွင့္ “ပန္းတိုင္” မွာလည္း တစ္ေထရာတည္းျဖစ္သည္။ စစ္မွန္ေသာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရး လမ္းစဥ္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ KIO သည္ ၎ ဒီမိုကေရစီကို ပံုေဖာ္ေနသူမ်ား အားလံုးႏွင့္ မိတ္ေဆြျဖစ္သည္။ ဆိုလိုရင္းမွာ စစ္အစိုးရ၏ KIO အား စံျပအျဖင့္ေခ်မႈန္းေရးမွာ စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စုလိုလားသူ လက္နက္ကိုင္၊ လက္နက္မဲ့ ျပည္တြင္းျပည္ပ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအားလံုးတို႔႔ကိုပါ စစ္ေၾကျငာ လိုက္သလို ျဖစ္ေနသည္။

စစ္အစိုးရသည္ ၎တို႔မွတစ္ပါး က်န္လူတန္စားအားလံုးကို လူသားအျဖစ္မျမင္

ယေန႔တုိုင္ စစ္အစိုးရသည္ ၎တိ႔ွ လက္တဆုတ္စာ အာဏာရွိသူမ်ားမွအပ က်န္ရွိေနသည့္ ျပည္သူလူထုမ်ားကို တန္ဖိုးထားျခင္း မရွိျခင္းကို အထက္ပါ ဦးသိန္းစိန္၏ ေျပာဆိုခ်က္က သက္ေသထူေနသည္။ ၎တို႔ကိုယ္ကို မင္းမ်ိဳးမင္းႏြယ္အျဖစ္ခံယူထားၿပီး က်န္လူတန္းစားမ်ားအား ကြ်န္ေပါက္မ်ားသဖြယ္သေဘာထားကာ ေနျပည္ေတာ္အတြက္ အခြန္ခံေစျခင္း၊ ၎တို႔႔ရာဇသံ နာခံလိုက္ ေလွ်ာက္ေစျခင္း၊ ႐ွိခုိးကိုးကြယ္ေစျခင္းကဲ့သို႔ တိရိစာၦန္ သာသာဆက္ဆံသည္။



ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ၎တို႔မွအပ က်န္လူတန္းစားမ်ားကို လူရိုင္း၊ တိိရိစာၦန္၊ အသိဥာဏ္မဲ့သူမ်ား၊ လူၿပိန္း၊ လူႏုံ၊ လူအ၊ လူေပ၊ လူေတ မ်ားအျဖစ္သာ ယေန႔အထိ ထင္ျမင္ေနဆဲျဖစ္သည္။ KIO ကိုလည္း ထိုနည္းတူ ျမင္ေနျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ KIO မွ “စစ္မွန္ေသာျပည္ေထာင္စု” ဟု စံႏႈန္းထား ဆိုေစကာမူ စစ္အစိုးရမွာ “လူလားမေျမာက္ေသးေသာသူမ်ား၏ အဆင့္မရွိေသာ ေတာေျခာက္သံ” အျဖစ္သာ ပမာမခန္႔ ထင္ျမင္ေနဆဲျဖစ္သည္။



ထို႔အျပင္ စစ္အစိုးရ၏ ဒီမိုကေရစီသည္ ၎၏ ကြဲျပားေသာတုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားအား လူမ်ိဳးသုန္းသတ္ျဖတ္ျခင္း (Heterogeneous Genocide) သာျဖစ္သည္။



ယေန႔ စစ္အစိုးရလမ္းခင္းေနသည့္ အာဏာရွင္ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚတြင္ ျပည္သူမ်ား ဆက္လက္ လုိက္ေလွ်ာက္ေနမည္ေလာ။ စစ္အစိုးရ၏ ေျခာက္လွန္႔၊ သတ္ျဖတ္ျခင္းက တစ္မ်ိဳး ေခ်ာ့ျမဴ၊ ဖင္ပုတ္ေခါင္းပုတ္ ေျမႇာက္ပင့္ေျပာဆိုု ဆက္ဆံျခင္းကတစ္ဖံု ေနာက္ဆံုး မ်ိဳးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္ခံရမည့္ဘ၀တြင္ ျပည္သူမ်ား ဆက္ အသက္ရွင္ေနထိုင္ၾကမည္ေလာ။ စိတ္ပိုင္းျဖတ္ကာ အျဖဴအမည္း ဆံုးျဖတ္ရန္ လိုအပ္ၿပီျဖစ္သည္။ KIO သည္ စစ္မွန္ေသာျပည္ေထာင္စုအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေနၿပီျဖစ္သည္။



အမွန္တရားဘက္ လိုက္ေလွ်ာက္ျခင္း မရွိသူမ်ားအတြက္ ေခတ္ကာလကုန္ဆံုးေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ ယေန႔ KIO ႏွင့္ ကခ်င္အမ်ိဳးသား မ်ားသည္ ေရွာင္လႊဲ၍ မရေသာမ်က္ေမွာက္ကာလတြင္ ၎တို႔ထင္ျမင္ယူဆေနသလို မိမိတို႔သည္ လူရို္င္း တိရိစာၦန္မ်ား သာသာ ေလာ။ လူႏံု လူအ လူၿပိန္းမ်ား ျဖစ္ေနသေလာ။ သို႔မဟုတ္ ထိုအခ်က္မ်ားႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဖက္မ်ားျဖစ္သည့္ ပညာရွိမ်ား ျဖစ္ေနသေလာ ဆိုသည္ ကိုမူ လက္ေတြ႔ျပသရန္ အခ်ိန္က်ေရာက္လာၿပီျဖစ္သည္။

KIO အေနႏွင့္လည္း စစ္အစိုးရႏွင့္ နည္းမ်ဳိးစံု၊ အႀကိမ္မေရမတြက္ႏိုင္ေအာင္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈ လုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း အရာမထင္ ျဖစ္ခဲ့သည့္ အျပင္ KIO ႏွင့္ ကခ်င္လူထုသည္ နအဖ စစ္အစိုးရ၏ လွည့္ဖ်ားေသြးေဆာင္ေနမႈေအာက္ အသက္ရွင္သန္ေနခဲ့သည္မွာ ၾကာခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ တစံုတရာ ေျပာင္းလဲမႈ အဘယ္မွ်ရွိခဲ့သနည္းဆိုသည္ကို သံုးသပ္သင့္သည္။

KIO မည္သူနည္းဟူေသာေမးခြန္းအတြက္အေျဖမွာ ေၾကညာခ်က္ ထြက္ေပၚခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ ဦးသိ္န္းစိန္၏ KIO အား ေခ်မႈန္းေရး ေခါင္းစဥ္သည္ “လူသားတိုင္း အသက္ရွင္သန္ခြင့္ရွိေသာဒီမိုကေရစီႏွင့္ ေျပာင္းျပန္” ျဖစ္ေနသည္။



ထို႔ေၾကာင့္ KIO သည္ မည္သူမည္၀ါျဖစ္္ေၾကာင္း၊ ကခ်င္အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ မည္သူမည္၀ါျဖစ္ေၾကာင္း သမိုင္းတြင္ ကဗၺည္းတင္ရန္ႏွင့္ လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ရန္ အခ်ိန္က်ေရာက္လာပါၿပီ။

Sunday, 11 December 2011

ကခ်င္စစ္ေျပး ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္ဖို႔ တရုတ္ အာဏာပုိင္ေတြေျပာဆုိ

ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပြားေနတဲ့ တုိက္ပြဲေတြေၾကာင့္ တရုတ္ျပည္ဘက္ ကို ထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္ေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ ျမန္မာျပည္ဘက္ကို ျပန္ဖို႔ တရုတ္အာဏာပုိင္ေတြက မေန႔က ညေနပိုင္းက လာေရာက္ ေျပာဆိုပါတယ္။


KIO
ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း အစုိးရတပ္ရဲ႕ ထုိးစစ္ေၾကာင့္ တရုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္ျမိဳ႕ ျဖစ္တဲ့ လုိင္ဇာကုိ ထြက္ေျပးခုိလုံလာတဲ့ ကခ်င္ တုိင္းရင္းသားေဒသခံေတြကုိ ကခ်င္လူမွဳေရးအဖြဲ႔က စီစဥ္ေပးထားတဲ့ ခုိလုံေရး စခန္းေတြမွာ ဇြန္လလယ္ပုိင္းမွာ ေတြ႔ရပုံ။

လာေရာက္တဲ့ တရုတ္အာဏာပုိင္ ေလးဦး ျဖစ္ၿပီး ‘လာရင္း’ နယ္က အာဏာပုိင္ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ အပတ္အတြင္းက ျမန္မာျပည္ လြယ္ဂ်ယ္ဘက္က အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ တရုတ္အာဏာပိုင္ေတြ ညိႇႏိႈင္း အစည္းအေဝး တခု ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ခုလို လာေရာက္ ေျပာဆိုတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဒုကၡသည္ေတြကို အကူအညီ ေပးေနတဲ့ ကခ်င္လူမႈေရးအဖြဲ႔ တာဝန္ခံ ေဒၚမိုင္းဂ်ားက ေျပာပါတယ္။

“အဲဒီနား ဝန္းက်င္မွာ တုိက္ပြဲမျဖစ္ေသးတဲ့အတြက္ လြယ္ဂ်ယ္ဘက္ကုိ ျပန္ပါေပါ့။ လြယ္ဂ်ယ္မွာလည္း ဗမာ အာဏာပိုင္ေတြက ဘယ္နားမွာ ေနရာခ်ထားမယ္ဆုိတာ လုပ္ထားၿပီ ျပန္ၾကလုိ႔ ေျပာတယ္။ ရြာသားေတြကေတာ့ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ၃ ဘက္စလံုးက တုိက္ပြဲမျဖစ္ဘူးလို႔ အာမခံတယ္ဆိုရင္ ျပန္ရဲတယ္ေပါ့။ ဒီလုိမဟုတ္ဘဲ ဒီအတုိင္း သြားေနပါဆုိရင္ေတာ့ အခ်ိန္မေရြး တုိက္ပြဲျဖစ္လာႏိုင္တဲ့အတြက္ မျပန္ရဲဘူး၊ အေရးယူရင္လည္း ခံမယ္လို႔ ေျပာၾကပါတယ္”

ျမန္မာျပည္ လြယ္ဂ်ယ္နဲ႔ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ တရုတ္ျပည္ ‘လာရင္း’ မွာ ျမန္မာျပည္ဘက္က ထြက္ေျပးလာတဲ့ ဒုကၡသည္ ၂ ေထာင္ေလာက္ ရွိေနပါတယ္။ အမ်ားစုဟာ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းဘက္က ေျပးလာသူေတြ ျဖစ္ၿပိီး တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ တရုတ္ျပည္ကို ေရာက္ေနတာ ၆ လ ေက်ာ္ေနၿပီလို႔ ဆိုပါတယ္။

ဒုကၡသည္ေတြဟာ တရုတ္ျပည္ဘက္မွာ ရွိေနတဲ့ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းေတြ အကူအညီနဲ႔ ေနရာ ေလးငါးေနရာမွာ တဲတန္းရွည္ေတြ ထိုးၿပီး ေနထိုင္ေနတာပါ။ သူတို႔ စားေရးေသာက္ေရးအတြက္ ကခ်င္လူမႈေရးအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ေဒသခံေတြက အကူအညီ ေပးေနပါတယ္။

ခန္႔မွန္းခ်က္အရ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပြားေနတဲ့ တုိက္ပြဲေတြေၾကာင့္ ထြက္ေျပးေနတဲ့ ကခ်င္နဲ႔ ရွမ္း တိုင္းရင္းသား စုစုေပါင္း ၄ ေသာင္း ၃ ေထာင္ေက်ာ္ ရွိေနၿပီး တိုက္ပြဲေတြ ဆက္တိုက္ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ အေရအတြက္ တိုးလာေနတယ္လို႔လည္း သိရပါတယ္။

Tuesday, 6 December 2011

2011 Nov hte Dec praw lapran na majan shiga

KIA Dap Ba (3) ginra de myen ni hpyen man kaba masum hpaw let grau nna ni shang wa sai re. Hpyen man kaba masum hpaw ai hta dapdung (27) ginra "Kai Htik" lam hku hpung mi, N-mawk zim lum-loije maga de hpung mi, dung (15) ginra Sanggang pa hku hpungmi re. Ndai KIA dap ba (3) hpyen man masum kaw sha pyi myen hpye n-gun gaw (5,000) jan mat sai. Kade nna yang myiman hkrum majan kaba byin na lam nga ai.

Ya aten KIA dap dung (15) Sanggang pa post maga de myen hpyen ni hte myiman hkrum gasat taw nga sai re. Myen a hpyen masa shamu shamawt ai lam hpe yu yang KIA dap ba (3) hpe n lu lu hkra gasat shamyit kau na masa nga ai. Dai majaw KIO ginjaw kawn dap ba (3) n'pu Mai Ja Yang mare hte kaga mare shagu na mung masha ni hpe yup-ra n'ba shabawn da let hprawngyen na jin jin re na matu matsun da sai.

Ndai laman hta Myitkyina mare kaba kaw mung myen ni hpyen masa shamu shamawt lam nga ai. Hpaji jawng nkau mi hkan e bawm hkam da ai nga nna jawng ma ni hpe jaujau wa kau sha-ngun ai. Mare kata na lam numshe shagu myen hpyen la ni sin let san jep ai lam mung galaw nga ai. Ndai zawn myen asuya hpyen dap gaw mung shawa man hta KIO n kaja ai hku ndau shabra let mung masa amyat htuk nga ai.

Shawng lam majan shiga hta KIA dap ba (3) maga na myutsaw share shagan ni gaw hpyen man hkrum n re ai sha dappram (ေျပာက္ၾကား) zai ladat hte sa gasat ai hta pyi, myen hpyen n-gun tsawm ra mi sum mat... Byu-Ha-Mu langai mung hkrat sum ai kaw lawm mat ai lam chye lu ai.

Nam Ya hte Ma Y Pin lapran hta dap ba (3) n'pu dung (6) na myu tsaw share shagan ni hku nna myen dap Hka-Ma-Ya (386) hpyen hpung ni a mawdaw kaba (2) hpe lu gap kapaw kau ai lam chye lu ai.

Myen asuya gaw shawng lam kaw n-gun grai jat bang nga ai zawn mare kaba de mung porter masha lahkawn dingyang, mung masha ni hpe zingri dingyang re nga ai. Manwin Gyi makau, Nam Hka mare na Slg. Labang Naw Grawng, asak (70) ning gaw, yi kaw nga nga ai ten sa gap ai majaw hakla hkrum wa sai.
Slg, Labang Naw Grawng


Matut nna Myikyina Shatapru mare, lawk (5) kaw shanu nga ai Slg. Mashaw Bum Seng hpe mung Dec (2) ya (10:00)Pm hta myen hpyen la ni mara kata rim mat ai lam na chye lu ai. Ya du hkra seng ang ai nta masha ni hte nlu hkrum shi ai lam mung chye lu ai.

Myen asuya gaw ndai zawn mare kaba hta mung amyu shamyit masing hte roi rip nga sai re.

Wednesday, 30 November 2011

UNFC hpaw dat ai majaw hpa wa laklai wa a ni?

UNFC
Laknak lang rawt malan hpung ni hte laknak n lang hpung ni pawng di nna, UNFC nga hpaw dat ai gaw, akyu pru nga a ni? UNFC n hpaw ai ten hte hpaw ngut ai ten na anhte Jinghpaw wunpawng amyu sha ni a rawt malan hkrun lam gaw awng dang ai de yawng wa nga ai kun?
Aanhte gaw UNFC stand hte tsap na nga tsun taw tim, manang hpung ni yawng tawm tawm rai Myen hte pawng mat ma sai. Jahtum gaw anhte myu ni gara de yawng na? Myen gaw n-gun ...ja ai wa hpe shawng shakrip na matu hkyen nga ai. Dai hpe kaga hpung ni mung chye ai, raitim chye ninglen Myen a maw ai lam hta hkan nang ra nga ma ai. UNFC hte anhte amyu ni hpa akyu pru na tai a ta? Anhte a amu hpe anhte galaw let, ra ai hpe ngam ngam galaw mat yang gaw n mai na kun? UNFC a majaw, Mali zup hka madim a majaw, daini anhte amyu ni aging katut sha taw nga ai. Raitim jahtum kadai wa ``Amen`` ngu na rai ta? Karai Kasang kaw mahtai tam ga! akyu ma grai hpyi ga! amyu langai hku ngang grin lu na hpe lam tam let shakut ga! lam shagu hta yup hpang hkrat taw ai ni n rai na matu shakut ga! -God Bless Kachin-
Facebook kaw na copy re

"စစ္ပဲြေၾကာင့္ ေရႊလီအမွတ္၂ ေရကာတာတည္ေဆာက္ ျခင္း ယာယီရပ္ဆိုင္း"

ျမန္မာအစိုးရတပ္ႏွင့္ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဖြဲ႔ (KIA) တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ေရႊလီေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္း တစ္ခု လုပ္ငန္း ရပ္တံ့ထားရသည္ဟု ယေန႔ထုတ္ တအာင္း(ပေလာင္)ေက်ာင္းသားႏွင့္ လူငယ္မ်ားအစည္းအ႐ံုး ၏ “ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္ကေရႊလီ” အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပသည္။


ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း နမ့္ခမ္းႏွင့္ မန္တုန္ၿမိဳ႕နယ္ၾကား အမွတ္ ၂ ေရႊလီေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းမွ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံပိုင္ ဟြာနင္းလန္ကန္း(Huaneng Lancang River Hydorpower Co.Ltd)ကုမၸဏီ တ႐ုတ္အလုပ္သမားမ်ား ထိုတိုက္ပြဲေၾကာင့္ ေနရပ္ျပန္သြားၾကသည့္အတြက္ စီမံကိန္းရပ္တံ့ေနသည္ဟု ဆိုသည္။

ျမန္မာအစုိးရတပ္ ခမရ (၁၄၄)၊ ေအးရွားေ၀ါကုမၸဏီ၊ ဟြာနင္းတ႐ုတ္ကုမၸဏီတို႔မွ ေဒသခံ (တအာင္း၊ ရွမ္းႏွင့္ ကခ်င္) မိသားစု တစ္ရာခန္႔၏ ေျမဧက ၂၅၀ ေက်ာ္ သိမ္းပိုက္ထားကာ ဆည္စီမံကိန္းကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနျခင္းလည္းျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။

တဆက္တည္းတြင္ အမွတ္ (၃) ေရႊလီေရအားလွ်ပ္စစ္ကိုလည္း ဆြစ္ဇီလန္ႏိုင္ငံမွ ကိုလန္ကိုစြမ္းအင္ကုမၸဏီ (Colenco Power Engineering)ႏွင့္ အမွတ္ (၁) လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္၀န္ႀကီးဌာနသုိ႔ပူးတြဲကာ ၁၀၅၀ မဂၢါ၀ပ္ ထြက္ရွိမည့္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားေပးစက္႐ံုကို ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ အၿပီးတည္ေဆာက္ရန္ လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း သိရသည္။

၎စီမံကိန္းမ်ားေၾကာင့္ ေဒသခံျပည္သူ ၃၀၀၀ ေနရပ္ ေျပာင္းေရႊ႕ရျခင္းႏွင့္ လက္ဖက္စိုက္ခင္း၊ လယ္ကြင္းႏွင့္ သစ္ေတာ စုစုေပါင္း ဧက ၃၀၀၀၀ ေက်ာ္ ေရ၀ပ္ဧရိယာျဖစ္သြားႏိုင္သည္ဟုလည္း ထိုအစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။


သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရသည္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဧရာ၀တီျမစ္ဆံုဆည္တည္ေဆာက္ေနမႈအား ၎၏အစိုးရသက္တမ္းတြင္ ဆိုင္းငံ့ထားေသာ္လည္း ဧရာ၀တီျမစ္၏ ျမစ္လက္တက္မ်ား၌ ဆည္ၾကီး ၁၁ ခုကုိ တည္ေဆာက္ေနဆဲျဖစ္သည္ ဟု “ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္ကေရႊလီ” တြင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားသည္။

Shatapru Kaw Bawm Kapaw

Nov. 30, 2011-Myitkyina, Shatapru Manau Wang makau, Myitkyina Dakkasu sa lam numshe kaw hkying 8:00 PM ram hta bawm kapaw ai majaw, tsang (9) jawng lung nga ai Abraham ngu ai Jinghpaw la kasha langai mi asak sum mat ai lam chye lu ai.
Bai nna, Zaiwa Htunghking Rung makau kaw mung matut manoi Bawm langai kapaw ai majaw, Num sha ma langai mi laja lana hkala hkrum ai lam chye lu ai. Raitim, hkrung ai kun, si sai kun, ngu ai hpe atsawm n chye lu ai.

Ndai bawm ni gaw kadai kapaw ai re lam hpe atsawm n chye tim, ya ten dai si hkrum, hkala hkrum ai La kasha hte numsha a nta masha ni hpe rim nna san jep taw ai lam chye lu ai.
Si hkrum ai La kasha gaw bum ga de na Shatapru kaw nga ai Jinghku nta kaw jawng sa lung nga ai rai nna, nta masha ni a amu bungli rai nga ai gat seng dut ai ginra kaw shana sa sin yup yup re ai rai nga ai.

Bawm kapaw ai shara gaw lai wa lam ntsa kaw rai nna, dai makau hku gat seng de sa sin na matu lai hkrup ai majaw, kabaw lawm mat ai re lam chye lu ai. Shana nsin re majaw, lam makau kaw bawm jahkrat da ai mung kadai n chye ai majaw ndai zawn hkrup sha mat ai re lam buga masha ni tsun wa ma ai.

Ndai zawn Myitkyina myo kata Jinghpaw kahtawng kaw bawm kapaw ai  lam matut manoi byin nga ai gaw, Jinghpaw Wunpawng amyu sha ni galaw ai gaw n rai na re, ngu ai hpe yawng gaw chye taw nga ai lam tsun wa ma ai.

Hkristmas du wa ai majaw, Jinghpaw Wunpawng amyu sha ni a pyaw hpa lam amyu myu hpe jebat ya mayu ai majaw, myit masa majan mung rai na re, nga nna mung sawn nga ma ai.

Shawng lam majan pa (Video)

Fighting flares in northern Myanmar

Jinghpaw Mung Kata Na Masa Lam

Ya yang Jinghpaw Mung kata myo mare kaba hte tsan ai mare kahtawng hkan e mung mare masha ni gaw hkawm sa hkawm wa grai sadi maja ra nga ai lam na chye lu ai, Myo mare kaba hte tsan ai shara hkan sinat ngoi jang dai shara na mare ni hpe nat kau ya na re lam myen asuya dap ni gaw mung mare masha ni hpe jahkrit shama let sadi jaw ai lam ni na chye lu ai. Dai majaw mare kahtawng hkan na mung mare masha ni gaw ya yang shanhte a mare kahtawng ni hkan sinat ngoi wa na hpe grai tsang nga ma ai lam na chye lu ai.

Bai Wunpawng Mung Dan Shanglawt hpyen dap kata hta ya yang mung shawa hpyen hpung ni grau grau jat wa nga ai hte, dai hta magam gun shang lawm ai ni gaw yawng Kawa La ni hkrai rai nga ai, majan mung lani hte lani grau grau sawng wa ai majaw mung shawa hpyen hpung kata na Kawa La magam gun ni gaw tinang dinghku a matu nlu myit, aten nlu jaw, lit nlu la ai daram byin taw nga ai hku re, dai majaw ma law ai magam gun dinghku ni hta yak hkak ai lam ni grau grau she law wa nga ai lam hpe mu lu ai. Maga mi de tinang a mung dan lit hpe nmai hprai, maga mi de kun dinghku a matu mung myit ra rai myit tsam pu ai lam gaw htam lahkawng masum rai nga ai lam na chye lu ai.

Shingran Brang,
Jinghpaw Mung

Thursday, 17 November 2011

KNO NINGBAW KABA HTE COUNCIL MALAWM NI HPANG DE

Hkungga ai KNO Ningbaw Kaba hte council malawm ni yawng hpang de ngai Wunpawng Shadang Ramma Langai hku nna ndai laika hte shana lajin dat nngai. KNO kaw nna shabra dat ai ndau laika hpe anhte Jinghpaw mung mare kaba nga Jinghpaw ni malawng maga mu hti saga ai, amyu sha lawt lu lam a matu myit makrun let galaw nga ai lam hpe na lu ai majaw na-chying wa kabu myit dik nga ga ai.
 Ya yang anhte Jinghpaw Wunpawng ni gaw Mu mada ai Satan Hpyen wa a branglang gasat gala ai hkrum nga saga ai, shawng de gaw katsi majan hte anhte hpe gasat lai wa sai. Jinghpaw ramma ni manu mana hkrat sum lai wa sai, ya gaw Asan sha Brang lang masa hku nna (Physical attack) galaw wa mara ai. November 13, 2011 ya shana Myikyina Thidar (Njang Kawng) bawm kapaw ai gaw gadai re hpe san pyi nra yawng chye na sai hpe kam ai. Tinang Jinghpaw Dap ni gaw Mung Shawa hpe hpa majaw gasat na, Mung shawa mun (10000) lam hpe pyi Laiza hte Maija Yang ni kaw lakawn lanawn da nga yang mi, Tinang Jinghpaw dap ni hpe hpa ntsen shara nnga ai, ndai mabyin gaw Myen Satan wa nan shabyin dat ai rai sai. Jinghpaw ni hkrai shanu ai shara hte Jinghpaw Jawngma ni hkrai mahkawng nga ai shara kaw bawm sa kapaw ai gaw Satan myen sha nrai yang kadai rai na? Ndai lam gaw anhte Jinghpaw ni yawng hpe Amyu Sha Majan (Lu Myu-ye Taik-Poi) Hpaw Hpang dat ai lam nan rai sai. Dai majaw anhte Jinghpaw ni yawng gaw tinang a hpyen gaw gara re, gadai re hpe asan sha chye sai re majaw tinang lu lawm lam ni hpe naw kau da nna ya hkyak hkyak hkrum sha nga sai amyu sha majan hta nang ngai yawng lahkrip ra ra hte ya jang shang lawm ra sai. Ndai Satan myen hpe anhte lamu ga kaw na atsai awai gawt kau lu yang she anhpu annau ni jet ai ngwi pyaw simsa lam lu na re. Libya mungdan kaw byin ai mung-shawa majan zawn galaw ra ai, yak hkak ai la ni nga na re, myit n-kaji ga, n-gun da-ting myit nden shaja ga, myit hkrum ga, gasat saga ngu saw lajin dat ai rai.

Rai tim anhte Jinghpaw ni hta Ningbaw law law nra na nhten, anhte yawng a matu KIO/KIA gaw mi 1961 ning kaw nna manu mana arang bang let Jinghpaw Wunpawng amyu sha ni yawng (Kachins from Outside & Inside) a matu shakut nga ai gaw dai ni du hkra rai nga ai. Shawng na ningbaw ningla ni langai lahkawng myit nsu ai lam ni gaw nga lai wa na sai. Rai tim, ya dai ni gaw anhpu annau ni yawng myit hkrum kahkyin gumdin let amyu sha lawt lu lam hta rau sha ta gindun lahkrip ra ra sa wa ra ai aten re. Dai majaw anhte Jinghpaw Wunpawng amyu sha ni hta KIO/KIA gaw yawng a Daw Hpum Daw nu tai ya nga chyalu re majaw kaga wuhpung gaw mahkoi nra na nhten, anhte hta kaja wa ra ahkyak ai gaw greng ai ningbaw kaja she re. Ningbaw law law anhte nra na nhten, Jinghpaw ni yawng a matu Ningbaw Kaba langai sha nga yang grau mai na kun. KIO/KIA hta langai sha pawng gahkyin mat nna rapdaw langai council langai hta ta gindun nna sa wa yang gaw grau mai na nhten ngu mu mada nngai rai. Shut ai lam nga yang mung sharai la marit ngu ngai Wunpawng Shadang langai hku nna mu mada ai lam ndai hte hte shana lajin dat ai rai.

Tuesday, 15 November 2011

ကခ်င္ အမ်ိဳးသား ဒုတိယကမၻာစစ္တြင္ မဟာမိတ္ ဘက္မွ ကူညီခဲ့

ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပိုင္းတိုင္းမွ ကခ်င္ အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ ဒုတိယ ကမၻာစစ္တြင္ မဟာမိတ္ဘက္မွ အကူအညီ ေပးခဲ့ေၾကာင္း ေအာက္တုိဘာ ၁၂ ရက္ အေမရိကန္ ကြန္ကရက္ မွတ္တမ္း အရ အထက္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ မစၥတာ မက္ေကာ္နယ္၏  တင္ျပခ်က္ကို ေဖာ္ျပထားသည္။
Mitch - Mc Connell
မစၥတာမက္ေကာ္နယ္ Mr. Mc Connell သည္ အေမရိကန္ အစိုးရ အတိုက္အခံ ရီပါဘတီကင္ပါတီ Repubiacan Party မွ Kentucky ျပည္နယ္၏ အထက္ အလႊတ္ေတာ္ အမတ္ႏွင့္ လူနည္း စုေခါင္းေဆာင္ Minorities leader လည္းျဖစ္သည္။ ယေန႔ ဖိႏိွပ္သည့္ ျမန္မာ အစိုးရအား ေတာ္လွန္ေနသည့္ ကခ်င္လူထုသည္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ သမုိင္းေၾကာင္း အရ ဆက္ႏြယ္မႈရိွေၾကာင္း Burma Challenges ဟူေသာ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေျပာဆုိသြားသည္။ 1942 April 14 တြင္ ဂ်ပန္တပ္မ်ား ရန္ကုန္ကို မသိမ္းပိုက္ႏုိင္ခင္ ၃ ပတ္ အလို၌ ကခ်င္ရိန္းဂ်ားတပ္ Kachin Rangers ပါ၀င္ေသာ 101 (၀မ္းအို၀မ္း) တပ္ကို စတင္ဖြဲ႕စည္းရာ ၁၉၄၅ ႏွစ္ဦးတြင္ ကခ်င္တပ္သား ၁၀၀၀၀ ေက်ာ္လာသည္။
ကခ်င္ရိန္းဂ်ားတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားက ဂ်ပန္တပ္သား ၁၅၀၀၀ ေက်ာ္ ဖမ္းဆီး သို႔မဟုတ္ သတ္ျဖတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထုိ႔ျပင္ ဂ်ပန္တပ္၏ ေထာက္ပို႔ပစၥည္း တန္ခိ်န္ ၁၅၀၀၀ ေက်ာ္ ဖ်က္ဆီး ပစ္ႏုိင္ခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး စတီး၀ီလ္ General Joseph Stilwell ၏ ေျမာက္ပိုင္းစစ္ဆင္ေရး Northern Combat Area Command  အတြက္ ေထာက္လွမ္းေရးသတင္း ၈၅%  အားျမန္မာျပည္ ကခ်င္ရိန္းဂ်ားတပ္ဖြဲ႕၏ အမွတ္ ၁၆၄ ကခ်င္ေရဒီယိုတပ္ဖဲြ႕က  ေပးပို႔ခဲ့သည္။ ကခ်င္ရိန္းဂ်ားတပ္ကပင္ ၇၅% အတြက္ လမ္းညႊန္အစီရင္ ခံေပးႏုိင္ကာ ေလယာဥ္ပ်က္က်သည့္ မဟာာမိတ္ ေလတပ္သား ၄၂၅ ဦးကိုလည္း အသက္ကယ္ေပး ႏုိင္ခဲ့သည္ဟု အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀း မွတ္တမ္းတြင္ ေရးသားထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
စစ္ျပီးခ်ိန္ ကခ်င္ရိန္းဂ်ားတပ္ မ်ားပါ၀င္သည့္ Detachment 101 သည္စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ အုိက္စင္ေဟာင္၀ါ (ေနာင္သမၼတ ျဖစ္လာသူ) မွ Presidential Distinguished Unit Citation ဆုခ်ီးျမင့္ခံရသည္။
ထုိ႔အတူ ကခ်င္ရိန္းဂ်ားတပ္ဖဲြ႕၀င္တုိင္းအားလည္း Citation for Military Assistance ဆုျဖင့္ ဂုဏ္ခ်ီးျမင့္ခဲ့သည္။ မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္လည္း လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ ၆၀ ေက်ာ္ကဲ့သို႔ပင္ လႊတ္လပ္ေရးအတြက္ ကခ်င္လူထု၏ ရဲစြႊမ္းသတၱိႏွင့္ စြမ္းေဆာင္ခ်က္ကို ခ်ီးမြမ္းဂုဏ္ျပဳပါသည္ဟု အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္တြင္ ေဆြးေႏြးထားသည္။

သတင္း - ကခ်င္သတင္းဌာန (kachinnews.com)

Rawt ga, bai gaw-gap ga!

Ya ten wunpawng mungdan kata kaw shanu nga ai myu tsaw, mung tsaw ramma ni gaw anhte a manu dan ai w.p mungdan hpe Myen hpyen a lata na lu la na matut shani shagu tsa lam shadang magam dap de shang taw nga ma ai re.

16-10-2011 shani hta w.p mungdan a matu manu dan ai hpyen la (600) daram gaw hpyen wunkat yu la lu sai lam, bai yu la lu na mung grai naw nga ai lam shiga na chye lu ai. Tinang mungdan hpe gap di la lu na atsam nga taw sai lam mung na chye lu ai. 

w.p mungdan shanglawt Asuya gaw kaga maigan mungdan kaba ni hte jahkrum nga sai lam mungdan shagu kaw na madi shadaw ai lam lu yang shalawt lu ai mungdan (1) hku mungkan hpe ndau na matu shajin nga ai lam na chye lu ai.
Myu Tsaw Share Shagan ni
Ya ten w.p mungdan a matu shawng lam hta majan shang nga ai hpung ni gaw MHH (mung shawa hpyen hpung) Dingla hpyen hpung, EEDY ramma hpung, KIA  ni hte anhte kam sham ai madu Yesu hte rau hpyen wa hpe gasat taw nga ai re.

Mung masa ngu ai gaw myu sha yawng hte seng ai, tinang mungdan a gam maka gaw tinang nan ka ra ai re. maiga du myu sha yawng mung yup taw nga yang rawt ra sai.
 
Yup taw ai manang wa hpe mung ja-su ra ai ten du sai. w.p sha ni a Mungdan Shanglawt lu na ya na majan hpe tinang dang di lu ai atsam, tinang lu ai marai hte yawng jawm shang lawm shakut sa wa ga law.
laika ka ai - Hpunggan Zau

KARAI JAW DA AI WUNPAWNG MUNGDAN


Mungkan  hta amyu langai ngu byin pru wa na hte ngang grin nga na matu gaw ram ram yak la ai re. “Ndai amyu” ni a lamu ga re ngu mungkan kawn, shingyim u hpung kawn masat ya na matu gaw grau yak nga ai. Mungkan (UN) jahpan hku yu yang amyu bawsang hpan langai, ga hpan langai nga tim teng sha mungkan UN kawn masat masa galaw ya ai gaw mungdan (200) jan sha naw re. Tinang mungdan a lamu ga dawnghkawn n lu ai amyu ni hpe gaw Ja-gumhpraw gade lu su tim, hpaji gade chye tim (U hka a U n sawn) Mungdan langai hku kadai n masat ya nga ai.

Manang wa a lamu ga, htunghkring hpe nye a mungdan, nye a htunghkring, nye a ga ngu sa tsun madu la n mai nga ai.

Anhte JW amyu sha ni kaw kadai mung ningdang n lu ai labau hte hkrak re nga ai Jiwoi Jiwa ni nga hkrat wa ai dai lup dai hpang lamu ga nga ai re. Makam su ai, htunghkring lu ai, Laika hte a ga lu da sai. Mungkan ga n'tsa hta "Kachin Land" ngu nna masat let a sak hkrung sa mai nga sai re.

Mungkan uhpung law law kawn hkap la da ai lam hta mungdan langai ngu hpyi na hte n'dau lu na matu gaw, daw kaba masum madung n'pawt nga ra ai. Dai lam ni gaw -
(1) Labau hte hkrak re ai lamu ga jarit nga ra ai
(2) Masha n-gun (Population) wan mi (1 million), n yawm ai sha nga ra ai
(3) Yawng a gawng malai (shr) law malawng hkap la ai mung masa hpung (shr) laknak lang ai asuya nga ra ai re. Rai yang, dai ni anhte JW sha ni hta ndai lam yan masum gaw hpring zup taw nga sai ngu mu mada ai. Anhte JW myu sha ni yawng myit hkrum yang "Pang Lung" ga sadi hpe Myen asuya wa n hkap la ai rai jang gaw mungdan mai n’dau ai ahkang nga sai hpe mu lu ai.
Wunpawng Mungdan gaw-gap la ga!!!
Anhte a Karai Kasang jaw da ai Wunpawng mungdan "Kachin Land" ngu nna madu mying shing teng la lu na matu 1947 ning kawn kalang, 1949 ning dinghku majan hta kalang, hpu shawng hpu ba ni myit nau san seng nna, myen ningbaw ni hpe nau kam shut ai majaw mungdan lu na matu ahkaw ahkang lahkawng lang sum ngut sai. Masum lang masu katut yang gaw masu hkrum ai wa a mara re sai re. Dai majaw, ndai lang na "Kachin Land" ngu ai Wunpawng Mungdan hpe mungkan kaw dawnghkawn langai lu, rapdaw langai byin wa lu na matu gaw ya byin nga ai dinghku majan hta mung grai seng wa na re sai.

Ndai lang bai anthe JW myu sha ni majan sum ahkaw ahkang sum ai rai yang gaw shaning tsa gahtap nna shanglawt lu na ahkaw ahkang aten na mat mai ai. JW myu sha ni yawng mung KIO/ KIA a ya byin nga ai dinghku majan hta jut shara mi kaw na sha pyi shang lawm jang gaw Karai jaw ai hkanan WP ngu ai “Kachin Land” (JW Mungdan) hpe mungkan rap daw kaw amying shing teng daidaw la (madu lu) na matu gaw ga lahtum n shut re nga sai re…
Laika ka ai - Nu